(Acceptance and Commitment Therapy – ACT)
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) در دهه‌ی ۱۹۸۰ توسط استیون هِیز و همکارانش بنیان‌گذاری شد.
این رویکرد یکی از روش‌های نوین و مؤثر روان‌درمانی است که به‌جای مبارزه با افکار و احساسات ناخوشایند، به فرد می‌آموزد چگونه با پذیرش، آگاهی و تمرکز بر ارزش‌های درونی، زندگی‌ای معنا‌دارتر و اصیل‌تر را تجربه کند.
فلسفه اصلی ACT چیست؟
در اکت، هدف حذف احساسات منفی نیست؛ بلکه یادگیریِ برقراری رابطه‌ای سالم‌تر با افکار و هیجانات است.
در این درمان، فرد می‌آموزد به‌جای فرار از ترس، غم یا اضطراب، با آگاهی و پذیرش با آن‌ها مواجه شود و در عین حال، در مسیر ارزش‌ها و اهداف شخصی خود حرکت کند.
فرایند درمان چیست؟
تمام تلاش بر این است که جلسات از چارچوب مداخلات علمی و اخلاق حرفه‌ای خارج نشود.
درمان اکت شامل شش فرایند اساسی است که در کنار یکدیگر به افزایش انعطاف‌پذیری روان‌شناختی کمک می‌کنند:
- پذیرش (Acceptance): مواجهه آگاهانه با احساسات به‌جای اجتناب از آن‌ها.
- جداسازی از افکار (Cognitive Defusion): مشاهده‌ی افکار به‌عنوان پدیده‌های ذهنی، نه حقایق مطلق.
- بودن در لحظه‌ی حال (Being Present): تمرکز بر زمان حال از طریق ذهن‌آگاهی.
- خود به‌عنوان بافت (Self-as-Context): درک اینکه ما فراتر از افکار و احساسات خود هستیم.
- ارزش‌ها (Values): شناسایی و روشن‌سازی ارزش‌های بنیادین زندگی.
- اقدام متعهدانه (Committed Action): گام برداشتن در مسیر ارزش‌ها، حتی در حضور دشواری‌ها.
برای چه مشکلاتی سودمند است؟
درمان اکت برای طیف گسترده‌ای از مشکلات روان‌شناختی مؤثر است، از جمله:
افسردگی، اضطراب، وسواس، استرس، دردهای مزمن، فرسودگی شغلی و بحران‌های زندگی مانند سوگ یا بیماری‌های جسمی.
همچنین این درمان برای افرادی که در جست‌وجوی توسعه فردی، آرامش درونی و معنا در زندگی هستند، بسیار سودمند است.
پژوهش ها چه می گویند؟
تا کنون بیش از ۴۰۰ پژوهش علمی اثربخشی درمان اکت را در کاهش علائم اضطراب، افسردگی و بهبود کیفیت زندگی تأیید کرده‌اند.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ACT، در کنار درمان شناختی–رفتاری (CBT)، از مؤثرترین و مستندترین رویکردهای درمانی در روان‌شناسی معاصر به شمار می‌رود.
خلاصه ACT
درمان اکت روشی است برای رها شدن از جنگ با افکار و احساسات،
و بازگشت به زندگی‌ای ارزش‌محور، آگاه و واقعی.
در این رویکرد یاد می‌گیریم به‌جای اینکه منتظر ازبین‌رفتن درد باشیم،
یاد بگیریم چگونه با آن زندگی کنیم، رشد کنیم و معنا بسازیم.
